Küresel gıda fiyatları Nisan'da yükseldi
-
FAO Gıda Fiyat Endeksi Nisan'da aylık bazda yüzde 1 artışla ortalama 128.3 puan olarak gerçekleşti.
İRFAN DONAT
Küresel gıda fiyatları Nisan ayında yükseldi.
FAO Gıda Fiyat Endeksi, Nisan'da aylık bazda yüzde 1 artarken, yıllık bazda yüzde 7,6 yükseliş kaydetti. Tahıl, süt ürünleri ve et fiyat endekslerindeki artışlar, şeker ve bitkisel yağlardaki düşüşlerden daha ağır bastı.
FAO Tahıl Fiyat Endeksi Nisan'da aylık bazda yüzde 1,2 artarken yıllık bazda yüzde 0,5 geriledi. Küresel buğday fiyatları, Rusya Federasyonu'ndaki ihraç edilebilir arzın daralması, bazı büyük ihracatçıların istikrarlı ihracat hızı ve özellikle avro karşısında zayıflayan ABD dolarına bağlı döviz hareketlerinin desteğiyle marjinal bir artış gösterdi. Ancak, ticaret politikası gelişmeleri ve makroekonomik belirsizlik artışı sınırladı.
Uluslararası mısır fiyatları da büyük ölçüde ABD'deki mevsimsel olarak daha sıkı stok seviyeleri ve döviz hareketleri nedeniyle arttı. ABD'nin önde gelen mısır ithalatçısı Meksika'nın muaf tutulması ve diğer bazı ticaret ortakları için yüzde 10'un üzerindeki ithalat tarifelerine 90 günlük bir ara verilmesi de dahil olmak üzere ABD'nin ithalat tarifesi politikalarında yapılan ayarlamalar da yukarı yönlü fiyat baskısına katkıda bulundu. Diğer iri taneli tahıllar arasında sorgum ve arpanın dünya fiyatları da arttı.
Bu arada, FAO Tüm Pirinç Fiyat Endeksi, kokulu çeşitlere olan talebin güçlenmesi ve ülkenin ana mahsul hasadının son aşamasına girmesiyle Vietnam'da yeni hasat edilen arzın azalması nedeniyle Nisan ayında yüzde 0,8 arttı.
FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi Nisan'da aylık bazda yüzde 2,3 düşerken, yıllık bazda yüzde 20,7 yükseldi. Düşüş temel olarak, artan soya ve kolza yağı kotasyonlarını fazlasıyla dengeleyen düşük palm yağı fiyatlarından kaynaklanırken, küresel ayçiçek yağı fiyatları büyük ölçüde sabit kaldı. İki aylık artışın ardından uluslararası palm yağı fiyatları Nisan ayında belirgin bir şekilde düştü ve bu düşüş büyük ölçüde Güneydoğu Asya'daki başlıca üretici ülkelerde mevsimsel olarak artan üretim nedeniyle küresel ihracat arzındaki kademeli toparlanmayla desteklendi. Buna karşın, dünya soya ve kolza yağı fiyatları yükselmeye devam etti ve bu durum sırasıyla, 2024/25 sezonu sona yaklaşırken küresel ithalat talebinin güçlü seyretmesini ve arzın daralmasını yansıttı. Bu arada, uluslararası ayçiçek yağı fiyatları Nisan ayında dar bir aralıkta dalgalandı ancak Karadeniz bölgesinden arzın azalması nedeniyle yıl başındaki seviyelerinin oldukça üzerinde kaldı.
FAO Et Fiyat Endeksi ise Nisan'da aylık bazda yüzde 3.2 ve yıllık bazda yüzde 4.3 arttı. Uluslararası et kotasyonları tüm kategorilerde yükselirken, domuz eti fiyatları en önemli artışı kaydetti. Artış, Almanya'nın şap hastalığından ari statüsüne geri dönmesi ve ithalatçıların ilgili kısıtlamaları kaldırmasının ardından güçlenen küresel ithalat talebine bağlı olarak Avrupa Birliği'nde yükselen kotalarla desteklendi ve Paskalya tatili ile ilişkili artan mevsimsel taleple daha da güçlendi. Büyükbaş hayvan eti fiyatları da özellikle Avustralya ve Brezilya'da, istikrarlı ithalat talebi ve sınırlı küresel arz nedeniyle yükseldi. Küçükbaş hayvan eti fiyatları da önemli pazarlardan gelen güçlü alım ilgisini yansıtarak yükseldi. Bu arada, kanatlı eti fiyatları, özellikle güçlü dış talebin ve bayramlara bağlı işleme yavaşlamalarının ihraç edilebilir arzı daralttığı ve fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı oluşturduğu Brezilya'da ılımlı bir artış gösterdi.
FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi Nisan'da aylık bazda yüzde 2,4 artarken, yıllık bazda yüzde 22,9 yükseldi. Uluslararası tereyağı fiyatları Mart ayına kıyasla yüzde 2,9 artarak üst üste üçüncü ay tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Bu artış büyük ölçüde, mevsimsel olarak artan süt üretimine rağmen azalan stoklar ve güçlü süt yağı talebi ile desteklenen Avrupa fiyatlarındaki artıştan kaynaklandı. Uluslararası süt tozu (SMP ve WMP) fiyatları da istikrarlı iç talep ve ihracat ilgisinin güçlenen Euro'nun rekabet gücünü azalttığı Avrupa'dan, mevsimsel olarak azalan süt üretiminin spot arzı daralttığı Okyanusya'ya kaymasıyla sırasıyla yüzde 1,6 ve 2,9 oranında yükseldi. Bu arada, uluslararası peynir fiyatları, Okyanusya'daki arz sıkışıklığı nedeniyle güçlü ihracat talebinin etkisiyle Mart ayına göre yüzde 2,3 oranında arttı.
FAO Şeker Fiyat Endeksi ise Nisan'da aylık bazda yüzde 3,5 düşerek üst üste ikinci aylık düşüşünü kaydetti ve geçen yıla göre yüzde 10,9 geriledi. Dünya şeker fiyatlarındaki düşüş büyük ölçüde belirsiz küresel ekonomik görünüm ve bunun küresel şeker tüketiminin büyük kısmını oluşturan içecek ve gıda işleme sektörlerinden gelen talep üzerindeki potansiyel etkisine ilişkin endişelerden kaynaklandı. Mart ayının ikinci yarısında Brezilya'da şeker üretiminin beklenenden yüksek çıkması da aşağı yönlü baskıyı arttırdı.Ayrıca Brezilya realinin ABD doları karşısında değer kaybetmesi ve uluslararası ham petrol fiyatlarındaki düşüş de dünya şeker fiyatlarındaki düşüşe katkıda bulundu.