Buğdayda gözler rekolte ve fiyatlara çevrildi
-
Sektör temsilcileri, bu yıl buğday üretiminde iklim koşulları nedeniyle beklenen düşüşün, özellikle mayıs ve haziran aylarındaki yağışlarla telafi edilmesini öngörüyor. Sektör, hasadın başlamasıyla birlikte rekolte ve fiyatlara odaklanırken, TMO'nun bu sezon izleyeceği alım ve fiyat politikasını da merak ediyor.
Hububat Tedarikçileri Derneği (HUBUDER) Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Erbap, Türkiye'nin, ihracat yapıldığı zaman dahi kendisine yetecek tahıl kapasitesi bulunduğunu belirtti.
HUBUDER tarafından organize edilen "10. Uluslararası 2025 Hasadına Doğru Türkiye ve Dünyada Tahıl Konferansı"nda konuşan Erbap, hızla artan dünya nüfusunun gıda güvenliğiyle ilgili kaygıları artırdığına işaret ederek, uluslararası rekabet şartlarına uyum sağlayarak Türkiye'nin tahıl tedarik zincirine katkıda bulunmanın, derneğin ana hedeflerinden biri olduğunu söyledi.
Tarımın ülkeler için milli savunma kadar önemli konuma geldiğini bildiren Erbap, "İklim değişikliği ve küresel gelişmeler, dünya ve ülkemiz gıda güvenliği için tehlike oluşturmaktadır. Dünya tarım piyasalarında yakın geçmişte olduğu gibi her an istikrarsızlıklar yaşanabileceği göz önünde bulundurulmalı, önümüzdeki dönem için plan ve program yapılmalı" dedi.
"Türkiye ithalat yapmadan bütün ihracatını karşılayabilecek üretim yapısına sahip"
Erbap, Türkiye önemli miktarda buğday üretimi gerçekleştirmesine rağmen un ihracatının 2023'te 3 milyon 665 bin tonda kaldığını bildirerek, "Bu dönemde yaklaşık 1,5 milyar dolar döviz geliri sağlandı. 2024'te de 3 milyon ton karşılığında 1,16 milyar dolar döviz geliri elde edildi. Bu, miktar bazında yüzde 17, değer bazında yüzde 21 kayıp anlamına geliyor. 2025 yılının ilk dört ayına baktığımızda da bir önceki yılın aynı dönemine göre un ihracatında yüzde 40 azalma var. Makarna ihracatında da yüzde 7-8 gibi azalma görüyoruz. Türkiye'de ihracat yapıldığı zaman kendisine ve dünyadaki un ile makarna ihracatına yetecek kapasitemiz var. Dolayısıyla biz ihracat yaptığımız zaman ithalat olacak, ticaret olacak. Türkiye, şu an hiç ithalat yapmadan bütün ihracatını karşılayabilecek üretim yapısına sahiptir."
Hasat başladı
Buğday hasadının Adana'da başladığını anımsatan Erbap, don zararı ve sezonun kurak geçmesi nedeniyle Türkiye'de buğday üretiminde yüzde 10'luk azalma beklediklerine işaret ederek, "Mayıs ve haziran aylarındaki yağışlar İç Anadolu, Orta Anadolu, Karadeniz, Marmara ve Ege bölgelerinde verimi yükseltebilir, kayıpları azaltabilir diye bekliyoruz" ifadesini kullandı.
Sektör, hasadın başlamasıyla birlikte rekolte ve fiyatlara odaklanırken, TMO'nun bu sezon izleyeceği alım ve fiyat politikasını da merak ediyor.
"Depolamayla ilgili kapasite sorunumuz yok"
Erbap, Türkiye'nin son 10 yıl içerisinde artan lisanslı depoculuk kapasitesiyle çok önemli başarı elde ettiğini aktararak, şunları kaydetti: "Yaklaşık 12 milyon ton lisanslı depoculuk kapasitesi var. Bunun önümüzdeki üç yıl içerisinde 15-20 milyon tona çıkarılması bekleniyor. Şu an depolamayla ilgili kapasite sorunumuz yok. Buğday, arpa gibi ürünler 12 ay boyunca kullanılıyor. Bu sorunu depolamayla çözdük. Ayrıca buğday çok uzun süre depolanabilen bir ürün. Önemli bir depo kapasiteniz varsa stoku taşıyabilirsiniz."
"Irak'la 3 milyon ton ihracatı yakalayabiliriz"
Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Mesut Çakmak da geçen yıl 20 milyon 800 bin ton olan tahıl rekoltesinin, bu yıl 18,5 milyon ton olacağını tahmin ettiklerini söyledi.
Türkiye'nin un ihracatının yüzde 33'ünü Irak'la gerçekleştirdiği bilgisini veren Çakmak, bu ülkenin sınır kapılarında 20 gündür aksaklık yaşandığını söyledi. Çakmak, Irak heyetinin dünkü Türkiye ziyaretine işaret ederek, "İnşallah orası yoluna girerse, o bölgede yine 2,5-3 milyon ton ihracatı yakalayabileceğimizi tahmin ediyoruz." diye konuştu.
"2028'de İtalya'yı geçeceğiz"
Makarna Üreticileri ve Sanayicileri Derneği Başkanı Nihat Uysallı da Türkiye'nin dünyanın en büyük makarna üreticilerinden bir tanesi olduğunu, iki yıl içerisinde de en büyüğü olacağını söyledi.
Türkiye'de bugün 3 milyon ton makarna üretimi olduğunu aktaran Uysallı, "Yeni kapasitelerle 4 milyon tona çıkıp, 2028'de İtalya'yı geçerek dünyanın en büyük makarna üreticisi olma yolunda gidiyoruz." ifadesini kullandı.
Türkiye Makarna Sanayicileri Derneği Başkanı Aykut Göymen ise bu yıl makarnalık buğdayda 3 milyon 800 bin ton civarında üretim beklediklerini söyledi.
Tüketim ve üretimin dengeli olduğu bir yıl olacağına işaret eden Göymen, "Makarnalık durum buğdayının gerçekten iyi bir noktada olduğunu düşünüyorum ama dünyada ekonomik bir durgunluk olduğunu ve bu durgunluktan Türkiye'nin nasibini aldığını inkar edemeyiz." diye konuştu.